سیاست ‌خارجی جمهوری اسلامی ایران پس از برجام: تداوم موازنه سازی و هویت‌ یابی انقلابی

نویسندگان

  • سید امیر نیاکوئی دانشیار علوم سیاسی دانشگاه گیلان
  • علی قنادی دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه گیلان
چکیده مقاله:

 توافق هسته­‌ای ایران و قدرت­‌های بزرگ در تابستان 1394 که در ازای برداشته ‌شدن تحریم­‌های هسته­‌ای، منجر به محدود‌شدن برنامه ‌هسته­‌ای ایران در میان‌ مدت شد، سوال­‌هایی مهم درباره جهت‌ گیری سیاست ‌خارجی جمهوری ‌اسلامی‌ به وجود‌آورده ‌است. این مقاله به‌ دنبال یافتن پاسخ به این سوال است که آیا این توافق، ایران را به سمت سیاست ‌خارجی مصالحه‌ جویاه‌­تر سوق داده ‌است؟ بررسی رفتار و عملکرد سیاست ‌خارجی ایران نشا‌ن ‌می­‌دهد که ایران بعد از توافق هسته­ای در ازای چشم‌ پوشی از برخی ابعاد کلیدی برنامه ‌هسته­‌ای، به سمت جبران این محدودیت­‌ها در دو زمینه امنیتی و هویتی حرکت‌ می‌­کند. در زمینه هویتی، بعد از توافق ‌هسته­‌ای، موازی با تاکید بر مسایلی مانند «پیشرفت»، «خودباوری» و« استقلال علمی»، شاهد ادامه اصرار بر تحقیق ‌و‌توسعه هسته­‌ای هستیم. در حوزه امنیتی، از افزایش قابل توجه بودجه دفاعی گرفته تا گسترش دامنه ژئوپلیتیک اقدام­‌های امنیتی و سرعت ‌گرفتن برنامه موشکی و همچنین برخی رویکرد‌های امنیتی بی­‌سابقه مانند اجازه استفاده از پایگاه نظامی هوایی نوژه به روسیه یا حضور نظامی چند‌جانبه در خارج از مرز‌ها، نشان ‌دهنده جدی ‌بودن حرکت ایران به سمت سیاست‌‌­های جبرانی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل سیاست خارجی و هویت سیاست خارجی ‏جمهوری اسلامی ایران

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهم‌ترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان‌های متفاوت دولت‌های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص‌های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. ثانیاً، با احتج...

متن کامل

هویت انقلابی- اسلامی نظام جمهوری اسلامی ‏ایران در گفتمان‌های مختلف سیاست خارجی

وقوع انقلاب اسلامی در ایران در سال 1357، باعث تکوین هویت جدیدی برای این کشور در عرصه داخلی و بین‌المللی گردید، هویتی که مهم‌ترین ساختار بیناذهنی قوام‌دهنده به آن، هنجارهای نشأت‌گرفته از فرهنگ ایرانی‌ـ‌ اسلامی بود. هویتی که برای دولت جمهوری اسلامی ایران علاوه‌بر وظیفه صیانت از استقلال و منافع ملی کشور در بردارنده مسئولیت‎ها و تکالیف فراملی در چارچوب نقش‎های متعدد است و یک نظام ارزشی ـ قضاوتی و ی...

متن کامل

تحلیل سیاست خارجی و هویت سیاست خارجی ‏جمهوری اسلامی ایران

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهم ترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان های متفاوت دولت های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می باشد. ثانیاً، با احتج...

متن کامل

هویت ملی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

چکیده این مقاله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را بر اساس عناصر هویت ملی بررسی می کند. هویت ملی ایران یک موضوع شناختی مبتنی بر فهم مشترک از ایران و کشورهای دیگر می باشد. هویت ملی جمهوری اسلامی ایران، تصور این کشور از خویش بر اساس برداشت و تصویر سایر کشورها از آن است. فرضیه این مقاله بدین ترتیب است که  سیاستگزاری، جهت گیری و شیوه رفتاری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران متاثر از انگاره های هویت م...

متن کامل

هویت و شاخص های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

در این نوشتار، شاخص های سیاست خارجی جمهوری اسلامی در چارچوب مؤلفه های هویتی نظام، به بحث گذاشته شده است. در این راستا با توجه به ماهیت و محتوای اصول سیاست خارجی ایران، ابتدا به رهیافت بر ساخته گرایی (Constructivism) پرداخته میشود. سپس با بررسی عناصر هویتی نظام جمهوری اسلامی در قالب این رهیافت، شاخص های سیاست خارجی آن تجزیه و تحلیل میشود. سؤال اصلی این است که عمده ترین شاخص سیاست خارجی ایران ک...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 21

صفحات  219- 257

تاریخ انتشار 2017-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023